Voor u ligt de programmarekening 2023. Wij als college van Burgemeester en Wethouders geven daarin een inhoudelijke en financiële verantwoording over het afgelopen jaar. Met als basis het bestuursakkoord ‘Bouwen aan de toekomst’, is in 2023 gewerkt aan de ontwikkeling van Ommen waar het nu en in de toekomst goed toeven is.
Voordat wij hier verder op ingaan, willen wij eerst even stilstaan bij het grotere geheel. We leven namelijk in een onrustige tijd en zien dat dagelijks om ons heen. Wereldwijd is er veel aan de hand; ook in Nederland is dat merkbaar. Verder zijn het politiek gezien nog onzekere tijden, zal het lukken om op korte termijn een nieuw Kabinet te vormen? Momenteel (begin mei 2024) is dat nog onbekend. Wij hopen op rustiger vaarwater met vrede en meer zekerheid voor eenieder.
Dan toch de jaarrekening 2023 van Ommen, dat is uiteindelijk waar dit document om draait. We sluiten het jaar af met een positief saldo van bijna € 10,9 mln, een ongekend hoog bedrag. Wij hebben uiteraard gekeken naar de oorzaak hiervan en naar onze plannen voor 2023; zijn die gerealiseerd? Met tevredenheid kunnen wij stellen dat dat het geval is. Kijken wij naar ons stoplichtenmodel, dan zien wij dat 70% van de voor 2023 geplande prestaties op zwart en groen staat (is gerealiseerd / conform planning). Voor een klein deel zijn de prestaties niet tijdig gerealiseerd en volgt uitvoering in 2024. Hiermee houdt een bedrag van € 4.263.000 verband, dat als budgetoverheveling 2023-2024 door ons wordt voorgesteld. Hieruit vloeit voort dat het overgrote deel van het batig saldo een incidentele oorzaak kent. Als belangrijkste daarvan willen wij noemen:
- Overschot opvang Oekraïners € 6,1 mln
- Overschot opvang vluchtelingen € 2,7 mln
- Vrijval stelposten € 1,6 mln
- Beschermd Wonen € 1,3 mln
- Decembercirculaire € 1,2 mln.
Een meer uitgebreide onderbouwing van het resultaat staat verderop in deze jaarrekening beschreven. Voordat wij deze inleiding afsluiten, willen wij u ook nog even meenemen in de prestaties van het afgelopen jaar. Enkele in het oog springende zijn:
- Een groot aantal bouwkavels is verkocht,
- Gewerkt is aan plannen voor impuls en versnelling woningbouw in komende 10 jaar
- Voor de kernen zijn nieuwe plannen tot stand gekomen en gewerkt is aan de uitvoering van plannen en ideeën uit de dorpsvisies
- Er is een toename van het aantal vragen van ouderen in de Wmo geweest
- Het armoedebeleid is doorontwikkeld
- Diverse activiteiten met samenwerkingspartners zijn uitgevoerd binnen ‘Samen Fitter Verder!’
- Voorbereidingen zijn getroffen voor een nieuw Integraal Huisvestingsplan (IHP) Onderwijs en een IHP binnen- en buitensport 2030 (beide gereed in Q2 2024)
- De raad heeft ingestemd met de voormalige Aldi supermarkt als definitieve locatiekeuze Kindplein Oost en de verdere uitwerking van de plannen
- In samenwerking met de stuurgroep centrumontwikkeling Ommen is de nieuwe ontwikkelstrategie met bijbehorend uitvoeringsprogramma voor het centrum van Ommen opgesteld
- Door de raad is besloten om naast de ‘knip’ op de Prinses Julianastraat, ook een alternatief van eenrichtingsverkeer te gaan uitwerken voor een integrale afweging (besluitvorming in 2024)
- In 2023 is een inwoners tevredenheidsonderzoek gehouden; verbeterpunten worden in 2024 opgepakt.
Dit is slechts een handjevol voorbeelden. In de jaarrekening zelf vindt u via het stoplichtenmodel een volledig overzicht.
Leeswijzer
Wij realiseren ons dat de jaarstukken omvangrijk en complex kunnen zijn, dit is voornamelijk het gevolg van regelgeving Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). De jaarstukken bestaan uit het jaarverslag en de jaarrekening.
In het jaarverslag vindt u de programma's en de paragrafen waarin inhoudelijk een toelichting wordt gegeven op:
- Beschrijving van de programma's en de taakvelden
- De doelstellingen nader uitgewerkt middels het stoplichtenmodel
- Zwart = gerealiseerd
- Groen = conform planning
- Oranje = niet conform planning maar nog wel realiseerbaar
- Rood = Niet realiseerbaar - De 7 verplichte paragrafen op grond van de BBV
In de jaarrekening vindt u onder andere:
- De balans inclusief toelichting
- Overzicht van baten en lasten
- Rechtmatigheidsverantwoording
- Financiële toelichting algemeen
- Programmaverantwoording (verschillenanalyse per taakveld)
- Diverse bijlagen (incidentele baten en lasten en reserves en voorzieningen).
De controleverklaring van de accountant heeft betrekking op de jaarrekening.
Nieuw dit jaar is de rechtmatigheidsverantwoording. 2023 is ook het eerste jaar dat het college zich aan de Raad moet verantwoorden over het vraagstuk: hebben we rechtmatig gehandeld? Daartoe is vanaf deze jaarstukken de “Rechtmatigheidsverantwoording” verplicht. Die is in deze jaarstukken opgenomen en deze vindt u op 2 plaatsen terug:
- In het jaarverslag als onderdeel van de paragraaf bedrijfsvoering. Hier worden de onrechtmatigheden groter dan € 35.000 toegelicht en aangegeven wat er in de komende jaren wordt gedaan om dit in de toekomst te voorkomen.
- In de jaarrekening is een apart hoofdstuk hiervoor opgenomen met de beknopte resultaten.
Voor 2023 is de conclusie dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen binnen de daarvoor gestelde grens.